Menu
Waar ben je naar op zoek?
Wij stellen kalm en vastberaden grenzen - niet vanuit macht, maar vanuit verbinding


De pijler verzet gaat over kalm en vastberaden grenzen aangeven en stelling nemen. Je biedt actief verzet tegen onacceptabel gedrag, onafhankelijk van de reactie van het kind.

Je doet dit niet vanuit macht, maar vanuit verbinding. Dit betekent dat je niet vervalt in stemverheffing, vernedering of discussie, maar spreekt op een duidelijke, rustige toon. Het is dus de kunst om krachtig te zijn zonder de mildheid, acceptatie en verbinding te verliezen.

Je hoeft hierbij niet te winnen, alleen vol te houden.

Items uit het Kompas voor Verbindend Gezag

 

  • Ik bied structuur via regels en routines.

  • Ik heb duidelijke, passende gedragsverwachtingen en spreek deze uit. 

  • Ik markeer ongewenst gedrag (‘jij schreeuwt, dat accepteren we niet - ik weet zeker dat jij anders kunt reageren’).

  • Ik leef gedragsverwachtingen consequent na. 

  • Ik zet de kracht van de stilte in.

  • Ik verzet me kalm en vastberaden tegen onacceptabel gedrag.

  • Ik neem stelling met mijn lichaamstaal/houding. 

Praktijkvoorbeeld

Chris (leraar) over de kracht van stilte en een krachtige houding waarmee je uit de strijd blijft:

‘Ik probeer nu rustig te blijven indien leerlingen niet luisteren. Ik herhaal mijn vraag en ga fysiek dichter staan bij de leerling in kwestie. Bij de derde keer sta ik aan zijn tafel, vraag ik het opnieuw krachtig maar met een zeer rustige stem en raak ik ondertussen zijn schouder of zijn tafel aan. Ik heb gemerkt dat dit werkt. Ik heb ondertussen de tafels in mijn klas zo verzet dat ik bij gemakkelijk bij iedere leerling kan’.

Aan de slag (gespreks- en werkvormen)

Belangrijke begrippen

  • Gedragsverwachtingen zijn (anders dan regels) concrete, positieve beschrijvingen van gedrag dat je verwacht te zien van kinderen in een bepaalde situatie.

  • Markeren van gedrag betekent dat je een kind laat weten welk gedrag je ziet en niet accepteert in een bepaalde situatie. 

  • De kracht van de stilte betreft (op kalme, vastberaden) zwijgen i.p.v. spreken, om uit de strijd te blijven en je boodschap krachtig neer te zetten.

  • Stelling nemen is een krachtige vorm van geweldloos verzet. Je neemt stelling via kalmte en vastberadenheid. Je hoeft niet te winnen, wel vol te houden.
     
  • Interventies van verzet, zoals:

De aankondiging: gesteund door collega’s en ouders de kinderen in heldere taal vertellen dat er een nieuwe wind gaat waaien. De nieuwe regels vormen het hart van de aankondiging waarbij de taal zowel gezaghebbend als verbindend is (met aandacht voor problemen, de regels, als ook de kwaliteiten van kinderen).

Sit-in: een kind niet wegsturen (time-out), maar bij het kind zitten om te helpen om rustig te worden (emoties reguleren).

Zit-staking: aankondigen dat je bepaald gedrag niet accepteert en dat je (nu) wacht op een oplossing van het kind.

Het zwijgende gesprek: je vertelt kort en bondig wat je hebt gezien en wat je niet accepteert, zwijg daarna 2 minuten.

 

Meer weten?

  • Artikel van Bom, H. & Wiebenga, E. (2020). Met een passende attitude wordt een interventie pas waardevol. Tijdschrift voor  Psychotherapie, 46(4), 276-293 | Over de pijler ‘verzet’ (p.291)

  • Artikel van Wiebenga, E. & Faasen, E. (2017). Verbindend gezag in het onderwijs, JSW, 4, 6-9 | De aankondiging

  • Interview met Eliane Wiebenga (2017), ook over ‘actief verzet 

  • Blog over een ervaring in een gezinshuis met ‘sit-in’ en de ‘kracht van de stilte’ 

  • Hulpmiddel voor ‘rood gedrag’, uit het boek ‘Geweldloos Verzet op School’ (Van Nus, 2018)

  • Video over de pijler verzet gemaakt door pabostudenten van Iselinge Hogeschool tijdens de minor Verbindend Gezag

  • Video, een TED-talk van Amy Cuddy over stelling nemen via krachtige lichaamstaal en een kalme houding

  • Video, fragment over de pijler verzet in een webinar van Hilde Leonard

Het Kompas voor Verbindend Gezag | Over de pijler: Verzet

Wilt u contact met ons opnemen? We zijn bereikbaar via onderzoek@iselinge.nl

Terug naar Het Kompas